Stres a libido - jak stres wpływa na libido u kobiet?

Stres to nieproszony gość. Wchodzi między spotkania, zakupy i na służbową skrzynkę mailową, a potem – między Ciebie i Twój popęd seksualny. Przez chwilę potrafi mobilizować, ale gdy rozsiądzie się na stałe, robi zamieszanie w hormonach, rozregulowuje cykl, obniża nastrój i… wycisza libido. To nie Twoja wina ani „taka uroda” – to przewlekły stan alarmowy, w którym mózg włącza wszystkie sygnały ostrzegawcze, bo walczy o przetrwanie. No gdzie w takiej chwili skupiać się na przyjemności, jak świat staje na głowie?

W tym artykule słowa są tylko słowami, nieokraszone wstydem, a tematy – przestają być tabu.

Znaczenie libido dla jakości życia seksualnego

Libido to biologiczno-psychologiczny barometr dobrostanu. Wysoki poziom pożądania ułatwia budowanie bliskości, spontaniczność i satysfakcję ze sfery intymnej, jego obniżenie często odbija się na relacji, nastroju i pewności siebie. Ochota na seks naturalnie faluje, bowiem wpływa na nią cykl miesiączkowy, sen, stres, jakość relacji, a nawet to, jak odżywiamy się i ruszamy w ciągu dnia. Problem zaczyna się wtedy, gdy spadek libido utrzymuje się dłużej i towarzyszą mu inne sygnały z ciała (ból, suchość, zaburzenia miesiączkowania, trudność z podnieceniem). Wtedy warto poszukać przyczyny.

Stres a libido u kobiet – ogólny wpływ stresu na organizm

Stres to bodziec psychologiczny i fizjologiczny. Krótkotrwale mobilizuje, ale długotrwały stres podnosi kortyzol, rozregulowuje układ nerwowy i hormonalny, pogarsza sen i obniża poziom libido. Ciało przełącza się w tryb przetrwania, więc zasoby odciągane są od sfery intymnej: spada ochota na seks, trudniej o podniecenie i orgazm, częściej pojawia się ból lub napięcie. U niektórych osób rośnie też ciśnienie (przejściowe nadciśnienie), co dodatkowo utrudnia reakcję seksualną – u mężczyzn bywa to widoczne jako zaburzenia erekcji, brak wzwodu.

Ten efekt jest przewidywalny i naturalny, nie świadczy o gorszej seksualności. Dobrym pierwszym krokiem są wentyle bezpieczeństwa dla napięcia: regularna, umiarkowana aktywność fizyczna, krótkie techniki oddechowe (1–2 min przed zbliżeniem), higiena snu i rozmowa z partnerem o stresie i lęku przed seksem. Gdy obniżenie libido utrzymuje się mimo zmian stylu życia lub towarzyszą mu zaburzenia cyklu, warto sięgnąć po pomoc specjalisty (psycholog, seksuolog, endokrynolog, ginekolog), to najszybsza droga, aby zrozumieć mechanizm i bezpiecznie wrócić do satysfakcji z życia intymnego. 

Jak stres wpływa na libido u kobiet?

Przewlekły stres oddziałuje na oś podwzgórze-przysadka-jajniki: rośnie kortyzol i prolaktyna, a przy tym łatwo o zbyt niski poziom estrogenów. Taki układ ma negatywny wpływ na potrzeby w sferze seksualnej – libido zazwyczaj spada, maleje potrzeba podejmowania aktywności seksualnej, a napięcie i zmęczenie obniżają libido także pośrednio (gorszy sen, brak aktywności fizycznej, pogorszone zdrowie fizyczne).

Stres w relacji potrafi doprowadzić do problemów – zarówno u kobiet, jak i u ich partnerów pojawiają się problemy w związku, a u mężczyzn nawet problemy z potencją, co znów ma wpływ na życie seksualne kobiety. Jeśli obniżenie popędu utrzymuje się przez dłuższy czas, warto sprawdzić poziom prolaktyny we krwi, podstawową morfologię krwi i uzupełnić dietę o witaminy z grupy B oraz postawić na dietę bogatą w składniki odżywcze, które mogą wspierać wzrost libido.

Dla wielu osób pomocne bywa też wdrożenie technik relaksacyjnych i powolne odkręcanie stresorów. Gdy mimo tego trudności trwają, dobrze skonsultować się z lekarzem lub umówić konsultację ze specjalistą.

Objawy niskiego libido u kobiet

• Stały spadek zainteresowania seksem i mniejsza aktywność seksualna.

• Trudność odbycia satysfakcjonującego stosunku seksualnego: słabsze pobudzenie, opóźnione/lżejsze orgazmy, bolesność wynikająca z napięcia.

• Uczucie odłączenia od własnego ciała, drażliwość, znużenie – typowe sygnały obniżonego popędu seksualnego przy przewlekłym stresie.

• W badaniach laboratoryjnych: możliwe podwyższenie prolaktyny we krwi i/lub niski poziom estrogenów, bywa też niedoborowa morfologia (warto ocenić żelazo i witaminy z grupy B).

Jeśli rozpoznajesz u siebie powyższe objawy, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. Szybka diagnoza i praca nad stresem zwykle przynoszą wyraźne podniesienie komfortu i po czasie naturalny wzrost libido.

Hormonalne aspekty stresu i libido

O tym już wspominaliśmy, ale dla przypomnienia: przewlekły stres przestawia układ podwzgórze-przysadka-jajniki. Wzrasta kortyzol i często prolaktyna, a to tłumi wydzielanie gonadotropin i prowadzi do zbyt niskiego poziomu estrogenów. Efekt? Gorsze nawilżenie, słabsze pobudzenie i spadek przyjemności z bliskości. Tę samą ścieżkę widać przy długiej ekspozycji na napięcie w pracy czy domu – neurohormonalna regulacja rozjeżdża się, a organizm uczy się funkcjonować w trybie alarmowym, co negatywnie wpływa na popęd i płodność.

Stres przed seksem (napięcie, lęk oczekiwania) zawęża uwagę, utrudnia odczuwanie bodźców i obniża responsywność na stymulację, nawet jeśli relacja jest bardzo bliska i czułaś się do tej pory bezpiecznie. Gdy taki wzorzec utrzymuje się przez dłuższy czas, ryzyko dysfunkcji w sferze seksualnej rośnie i łatwo o błędne koło napięcia, unikania i dalszego spadku ochoty.

Sposoby radzenia sobie ze stresem a libido

Najlepiej działa zestaw prostych nawyków i praca z przyczyną. Jeśli masz także problemy natury psychicznej (lęk, obniżony nastrój), włącz konsultację z psychologiem bądź seksuologiem, to skraca drogę do efektów.

Techniki redukcji stresu

1. Relaks mięśni i oddech: trening Jacobsona (napinanie i rozluźnianie kolejnych grup mięśni), trening autogenny Schultza oraz 6–8 minut spokojnego, wydłużonego wydechu przed snem.

2. Medytacja/joga/muzykoterapia: 10–20 minut dziennie stabilizuje pobudzenie i ułatwia przełączenie z trybu działania na tryb bliskości.

3. Ruch jako bufor stresu: regularna, umiarkowana aktywność fizyczna (spacer, pływanie) poprawia sen i nastrój, a to najprostszy sposób, aby stopniowo zwiększyć libido.

4. Higiena snu i plan dnia: stałe pory, ograniczenie ekranów wieczorem, małe przerwy w pracy. Nic nie obniża libido tak, jak zmęczenie.

5. Komunikacja i granice: redukcja stresorów, umawianie się na czułość – bez presji na współżycie, co zmniejsza stres przed seksem i ułatwia powrót spontanicznej ochoty.

6. Badania i odżywianie: przy przewlekłym napięciu rozważ oznaczenie prolaktyny, w diecie zadbaj o żelazo i witaminy z grupy B.

Na końcu możesz dołożyć suplement jako delikatne wsparcie wieczorne: nasz Relax Power pomaga się wyciszyć po ciężkim dniu i ułatwia wejście w sen regenerujący. Nie zastępuje terapii ani diagnostyki, ale dobrze domyka cały plan redukcji napięcia.

Stres jest wpisany w codzienność, bywa pomocny, ale wszystko w nadmiarze przecież szkodzi. Gdy już wiesz skąd się bierze i jak na niego reaguje Twoje ciało – możesz wyjść mu naprzeciw. Małe, konsekwentne kroki (sen, oddech, ruch, rozmowa, mądre wsparcie suplementacyjne) podnoszą libido i komfort w sferze intymnej. 

Jak to mówią: małymi kroczkami do celu, wszystko będzie dobrze!

Źródła:

1. Beck J.G., Barlow D.H. The effects of anxiety and attentional focus on sexual responding — II: Cognitive and affective patterns in erectile dysfunction. Behaviour Research and Therapy 1986; 24: 19–26

2. Jodko A, Głowacz J, Kokoszka A. Zgłaszanie zaburzeń funkcji seksualnych jako objawu podczas terapii zaburzeń lękowych. Seksuologia Polska; 2008; 6(1): 26–32

3. Wiegel M., Scepkowski L.A., Barlow D.H. Cognitive-Affective Processes in Sexual Arousal and Sexual Dysfunction. Materiały konferencyjne Kinsey Institute Conference: Methodological Approaches In Reproductive Psychophysiology Bloomington, Indiana, USA 2003; 1–34

4. Zdrojewicz Z., Lelakowska K. Rola stresu w problemach, zaburzeniach i preferencjach seksualnych. Seksuologia Polska 2006; 4: 69–79.

5. Marszałek L., Kulturowe uwarunkowania roli kobiety we współczesnym społeczeństwie, Seminare. Poszukiwania naukowe, 2008, 25