Witamina B12: niedobór, objawy neurologiczne i jak uzupełnić?

Masz wrażenie, że ostatnio Twój mózg działa jak na słabym Wi-Fi? Trudności z koncentracją, zmęczenie, a może nagłe spadki nastroju bez konkretnego powodu? To niekoniecznie wina pogody, przesilenia czy braku kawy. Z nią nie ma co przesadzać! Winowajcą może być… witamina B12.

Dopóki jest – wszystko działa. Ale kiedy jej brakuje, organizm potrafi wysłać naprawdę niepokojące sygnały.

Niedobór witaminy B12 – jakie są przyczyny?

Witamina B12 – zanim dobrze się wchłonie i zrobi to, co do niej należy – potrzebuje konkretnych warunków. Niestety, nasz organizm nie zawsze potrafi je zapewnić. Najczęstszy winowajca? Problemy z wchłanianiem. I nie chodzi tu wcale o jakość diety, a o zaburzenia w produkcji tzw. czynnika Castle’a – białka wytwarzanego przez błonę śluzową żołądka, bez którego witamina B12 nie zostanie przyswojona. Jeśli zmagasz się z chorobami zapalnymi jelit (np. Leśniowskiego-Crohna), przewlekłymi stanami zapalnymi żołądka lub masz za sobą operację bariatryczną, istnieje ryzyko, że Twój organizm nie przyswaja witaminy B12 w wystarczającym stopniu. Dotyczy to również osób stosujących długotrwale niektóre leki – m.in. metforminę czy inhibitory pompy protonowej.

Źródła witaminy B12

Witamina B12 to wyjątkowy składnik odżywczy – nie znajdziesz go w warzywach, orzechach czy ziarnach. To witamina pochodzenia zwierzęcego, a jej najlepsze źródła to produkty, które wielu z nas zna doskonale, ale nie zawsze spożywa regularnie. Najbogatszymi źródłami witaminy B12 są wątróbki (zwłaszcza wołowe i cielęce), a także… nerki – to prawdziwe bomby odżywcze, choć nie każdy za nimi przepada. Na szczęście równie dobrze wypadają:

• czerwone mięso, zwłaszcza wołowina,
• ryby, takie jak tuńczyk, sardynki, pstrąg czy łosoś,
• małże – rekordowe pod względem zawartości B12.
  
  

Dla osób, które jedzą mniej mięsa, dobrym uzupełnieniem będą również:

• jajka,
• napoje roślinne fortyfikowane witaminą B12.
  
  

W przypadku diet wegetariańskich i wegańskich naturalna podaż B12 jest bardzo ograniczona, dlatego często niezbędna staje się suplementacja.

Objawy niedoboru witaminy B12

Witamina B12 odgrywa ogromną rolę w produkcji czerwonych krwinek, funkcjonowaniu układu nerwowego i metabolizmie komórkowym. Jej niedobór może prowadzić do anemii megaloblastycznej, ale zanim pojawi się diagnoza, organizm często wysyła subtelne (lub mniej subtelne) ostrzeżenia:

• chroniczne zmęczenie, osłabienie,
• bladość skóry lub jej cytrynowy odcień,
• zawroty głowy, szczególnie przy wstawaniu,
• utrata apetytu, spadek masy ciała,
• bóle głowy, problemy z koncentracją,
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe (nudności, zaparcia, biegunki).

Objawy są na tyle ogólne, że – niestety – właśnie dlatego niedobór witaminy B12 jest często niezauważany przez długie miesiące.

Jakie są objawy neurologiczne niedoboru witaminy B12?

Układ nerwowy najdotkliwiej odczuwa braki witaminy B12. Objawy bywają niepokojące, bo mogą przypominać inne, poważne schorzenia neurologiczne. Co powinno Cię zaniepokoić?

• drętwienie kończyn, uczucie mrowienia (szczególnie w dłoniach i stopach),
• zaburzenia czucia (np. wrażenie, że „chodzisz po poduszkach”),
• osłabienie mięśni, problemy z koordynacją,
• zaburzenia równowagi, chodu i zmiany w sposobie poruszania się,
• zawroty głowy przy zmianie pozycji ciała (hipotensja ortostatyczna),
• problemy z mikcją i libido.

Z czasem może dojść do zmian nieodwracalnych – dlatego reagowanie na te symptomy ma kluczowe znaczenie.

Jakie inne objawy mogą wskazywać na niskim poziom witaminy B12?

Witamina B12 wpływa również na nasz nastrój i układ pokarmowy. Dlatego niedobór może dawać o sobie znać także w bardziej nietypowy sposób:

Objawy psychiczne:

• huśtawki nastrojów, rozdrażnienie,
• obniżone samopoczucie, depresja,
• otępienie, spadek funkcji poznawczych, problemy z pamięcią.
  
  

Objawy ze strony układu pokarmowego:

• pieczenie języka, jego zaczerwienienie i wygładzenie,
• utrata smaku,
• brak apetytu, bóle brzucha, zaburzenia trawienia.
  
  

Objawy skórne:

• zażółcenie skóry,
• nadmierna bladość,
• u niektórych – nabyte bielactwo.
  
  

Jeśli rozpoznajesz u siebie kilka z tych symptomów – nie czekaj. Warto wykonać badania, skonsultować się z lekarzem i w razie potrzeby sięgnąć po odpowiednią suplementację. B12 to mała cząsteczka o wielkiej mocy i naprawdę nie warto jej lekceważyć.

Jak uzupełnić niedobór witaminy B12?

Kluczowe jest zidentyfikowanie przyczyny i dobranie odpowiedniego sposobu leczenia. Dlatego pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem i wykonanie badań – m.in. morfologii, oznaczenia poziomu B12 we krwi, a czasem także gastroskopii. W zależności od przyczyny niedoboru, lekarz może zalecić doustną suplementację (np. w przypadku diety ubogiej w B12) lub zastrzyki domięśniowe – skuteczniejsze, gdy problemem jest wchłanianie. Leczenie powinno iść w parze ze zmianą nawyków żywieniowych – zwłaszcza, jeśli to właśnie dieta była głównym winowajcą niedoboru.

Suplementacja witaminy B12

Suplementacja B12 może przybierać różne formy. Doustnie najczęściej stosuje się dawki od 250 do 1000 µg dziennie, w zależności od diety i poziomu witaminy w organizmie. W wersji sublingualnej (czyli podjęzykowej) suplementy mogą mieć stężenie nawet do 2000 µg, co sprzyja szybkiemu uzupełnieniu zapasów. Z kolei przy głębokich niedoborach i problemach z wchłanianiem stosuje się podanie pozajelitowe – najczęściej w formie zastrzyków. Schemat leczenia ustala lekarz.

Ale jest jeszcze coś, o czym rzadko się mówi, a co robi ogromną różnicę – forma witaminy B12. W wielu popularnych suplementach dominuje cyjanokobalamina – syntetyczna forma B12, która w organizmie musi zostać przekształcona. Tymczasem to metylokobalamina – aktywna, metylowana forma witaminy B12 – jest lepiej przyswajalna i bardziej efektywna biologicznie. Taką właśnie znajdziesz w Brain Power!

Jakie są dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12?

Dorosła osoba potrzebuje 2,4 µg tej witaminy dziennie – niby niewiele, ale jej niedobór może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, szczególnie neurologicznych i hematologicznych. Kobiety w ciąży powinny zwiększyć dawkę do 2,6 µg, a karmiące piersią – do 2,8 µg. U dzieci zapotrzebowanie rośnie wraz z wiekiem: niemowlęta potrzebują zaledwie 0,4–0,5 µg, dzieci do 10. roku życia – 0,9–1,8 µg, a młodzież do 18. roku życia – 1,8–2,4 µg na dobę.

Nadmiar witaminy B12

Witamina B12 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, produkcji czerwonych krwinek i syntezy DNA. Jej niedobór może prowadzić do poważnych problemów, ale co w sytuacji, gdy witaminy B12 w organizmie jest… za dużo? Na szczęście, w przeciwieństwie do niektórych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, witaminy z grupy B (w tym B12) są rozpuszczalne w wodzie – a to oznacza, że ich nadmiar zwykle jest sprawnie usuwany z organizmu z moczem. Czy to dobrze? Zdecydowanie.

Czy nadmiar witaminy B12 może być szkodliwy?

Choć witamina B12 jest uważana za bezpieczną, długotrwale podwyższone stężenie witaminy B12 we krwi może być sygnałem ostrzegawczym. W badaniach zaobserwowano, że u osób z przewlekle wysokim poziomem B12 istnieje zwiększone ryzyko występowania chorób układu krwionośnego i niektórych nowotworów – m.in. raka wątroby, jelita grubego, żołądka, płuc czy piersi. Co istotne – nie oznacza to, że sama suplementacja witaminy B12 wywołuje nowotwory. Wysokie stężenie może być po prostu markerem toczących się w organizmie procesów chorobowych.

Jakie są objawy nadmiaru witaminy B12?

Podwyższone stężenie witaminy B12 w organizmie może pojawić się u osób z chorobami wątroby, niewydolnością nerek, a także przy niekontrolowanej suplementacji – zwłaszcza gdy ktoś za wszelką cenę chce „podreperować” zdrowie, sięgając po bardzo wysokie dawki bez wcześniejszej konsultacji ze specjalistą.

Wystarczy jednak pamiętać, że więcej nie zawsze znaczy lepiej. Zamiast działać na oślep, warto wykonać badania i dostosować suplementację do realnych potrzeb.

Brain Power – Twoje źródło witaminy B12

Suplementacja witaminą B12 powinna być dobrze przemyślana – a najlepiej, jeśli idzie w parze z kompleksowym wsparciem organizmu. Właśnie dlatego w składzie suplementu Brain Power znalazła się witamina B12 w aktywnej formie metylokobalaminy – czyli tej, którą organizm może natychmiast wykorzystać.

1 kapsułka Brain Power zawiera 12,5 µg witaminy B12, co odpowiada aż 500% dziennego zapotrzebowania (RWS). Przy zalecanym spożyciu dwóch kapsułek dziennie dostarczasz aż 1000% RWS – czyli solidną porcję wsparcia dla układu nerwowego, funkcji poznawczych i produkcji energii.

Brain Power nie tylko pobudza i wspiera koncentrację, ale również chroni układ nerwowy przed przeciążeniem – nawet podczas najbardziej wymagających dni!